Częstochowa jest dużym miastem w południowej części kraju o wielowiekowej historii, gdzie przeszłość łączy i przenika się ze współczesnością i nowoczesnością. Dla wielu pierwszym skojarzeniem z tym miastem jest Jasna Góra i klasztor Paulinów, jednak w rzeczywistości oprócz wielu kościołów jest tu wiele innych wartych odwiedzenia miejsc i atrakcji do zobaczenia.
Częstochowa jest jednym z miast na prawach powiatu w województwie śląskim, choć historycznie, kulturowo i etnicznie należy do Małopolski. W przeszłości, w latach 1975-1998 miasto było stolicą województwa częstochowskiego. Miasto leży nad rzeką Wartą, która jest także jedną z lokalnych atrakcji, na terenie granicznym Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej oraz Wyżyny Woźnicko-Wieluńskiej należących do trzech mezoregionów. Częstochowa jest 13 pod względem powierzchni oraz liczby ludności miastem w Polsce. Sercem miasta jest jego najstarsza część. Stara Częstochowa, bo taką nosi ona nazwę uzyskała lokację i prawa miejskie między 1370 a 1377 rokiem. Obecny kształt miasto uzyskało w roku 1826 kiedy do stara część połączona została z miejscowością Częstochówka tworząc jeden spójny organizm miejski. Częstochowa pełni obecnie rolę miasta centralnego aglomeracji. Jest taką największym, położonym w północnym subregionie województwa śląskiego ośrodkiem gospodarczym, kulturalnym oraz administracyjnym.
Historyczna strona Częstochowy – co zobaczyć na zabytkowym szlaku
Przez kilka wieków swojego istnienia w mieście powstało wiele obiektów o różnym charakterze. Liczne z nich przetrwały próbę czasu i istnieją do dziś. Trudno więc wyobrazić sobie zwiedzanie tego miasta bez przemierzenia zabytkowego szlaku. Jest tu wiele kościołów, no ale nie tylko.
Jasna Góra – klasztor ojców Paulinów
Jest to niezmiennie najsłynniejsze miejsce, z którym kojarzy się Częstochowa. Miejsce to zostało zasiedlone przez Zakon Ojców Paulinów w 1382 roku, po tym jak ówczesny książę Władysław Opolczyk przekazał im lokalny parafialny kościół Najświętszej Marii Panny. 10 lat później, dzięki darowiznom a także fundacjom króla Władysława II Jagiełły i jego małżonki Jadwigi powstał tu klasztor. Budynek w latach 1620-1644, za czasów panowania Władysława IV Wazy został ufortyfikowany w efekcie czego oprócz funkcji religijnej klasztor stał się ważnym ośrodkiem obronnym w regionie.
Pierwszy poważny sprawdzian nowe mury zdały niedługo później w 1655 roku, kiedy to w tym miejscu wojska szwedzkie króla Karola X Gustawa napotkały stanowczy i zdecydowany opór. Obroną dzielnie przewodził Ojciec Przeor Augustyn Kordecki mając do dyspozycji tak naprawdę niewielkie zasoby, zarówno jeśli chodzi o środki do obrony jak i ludzi. Po odparciu szturmu i wyparciu najeźdźców z terenu Rzeczpospolitej miejsce stało się celem wielu pielgrzymek. Przybywali tu kolejni monarchowie oraz liczne grupy wiernych składając wotum wdzięczności. Fortyfikacje wytrzymały kolejne szwedzkie oblężenia z lat 1702, 1704 oraz 1705.
Choć najsłynniejsza, to obrona Jasnej Góry przed Szwedami nie była jedyną, kiedy to klasztor stawił skuteczny opór. W tym miejscu konfederaci Barscy dowodzeni przez Kazimierza Pułaskiego dali skuteczny odpór armii rosyjskiej. Ostatni raz rolę twierdzy klasztor spełnił za czasów Napoleona I, kiedy to Polacy odpierali tu atak wojsk austriackich zaborców. Gdy jednak cesarz umarł twierdzę ostatecznie zajęły wojska rosyjskie a jej mury rozebrano.
Obecnie kompleks klasztorny tworzy spójną zwartą całość. Na murach fortecznych zgromadzone są liczne ważne dla Polski i Polaków budowle oraz pamiątki świadczące o bogatej historii. Stanowią one istotny element kulturowego dziedzictwa Polski.
Kaplica Matki Boskiej i inne ważne miejsca Jasnej Góry
Zwiedzanie Jasnej Góry nie może się obyć bez choćby krótkiej wizyty z Kaplicy Matki Boskiej, w której znajduje się cudowny obraz Matki Boskiej Częstochowskiej. Miejsce to jest celem wielu pielgrzymek z całego świata, a wypowiedziane tu prośby oraz podziękowania upamiętnione są wotami wiernych znajdującymi się na jej ścianach. Obecny wygląd kaplicy różni się od pierwotnego. W latach 1662-1664 dołączona do niej została trójnawowa barokowa budowla a kolejna część dobudowana została w 1929 roku. Przyległa do kaplicy Bazylika pw. Znalezienia Krzyża Świętego i Narodzenia Najświętszej Maryi Panny zachwyca swoim ogromem i jest monumentalnym dziełem z okresu baroku. Na sufitach można podziwiać malownicze freski datowane na koniec XVII wieku. Główny ołtarz kaplicy także powstał w tym samym, późnobarokowym okresie. Chór nad głównym wejściem do Bazyliki zajmują jedne z największych w Polsce organy posiadające aż 105 głosów.
Poza kaplicą są tu też inne miejsca, które należy zobaczyć. Warto zajrzeć do renesansowej XVII-wiecznej Sali Rycerskiej, która jest miejscem najbardziej reprezentacyjnym. Dalej możemy przejść się wałami wzdłuż murów obronnych, gdzie na ich zakończeniu mamy bastiony dawnych fortyfikacji. Na tych, którzy mają dobrą kondycję i nie boją się wspinania po 519 schodach czeka 106 metrowa wieża zegarem kurantowym oraz tarasem widokowym, skąd można podziwiać panoramę. Na pewno obowiązkowo trzeba zajrzeć także do Skarbca, Arsenału, Muzeum 600-lecia i Biblioteki, gdzie eksponowane są bogate zbiory Ojców Paulinów.
Kościół św. Andrzeja i św. Barbary
Kościół ten powstał w połowie XVII wieku specjalnie na potrzeby nowicjatu klasztoru na Jasnej Górze. Według legendy o jego lokalizacji zdecydowało prawdopodobnie źródełko, w którym w 1430 roku znaleziony został sprofanowany obraz Matki Boskiej. Budynek zbudowany jest w barokowym stylu z gotyckimi dodatkami. Pierwotnie był jednonawowy lecz z czasem rozbudowano go o nawy boczne z kaplicami. Od końca XIX wieku kościół ten jest odrębną parafią.
Parki na Jasnej Górze – Park ks. Stanisława Staszica oraz Park 3 Maja
Pierwszy z nich swoją historią sięga roku 1826, kiedy to na jednym ze stoków pod klasztorem została utworzona ta oaza zieleni. W 1909 roku odbyła się na jego terenie Krajowa Wystawa Przemysłu i Rolnictwa. W tym czasie powstało kilka jego elementów. Powstały wówczas między innymi Pawilon Wystawowy Muzeum Częstochowskiego; unikalna w Polsce zagroda włościańska; drewniana i stylowa altana oraz także Obserwatorium Astronomiczne. Na terenie parku są też dwa baseny z łączącym je wąskim kanałem oraz urokliwa fontanna. Zobaczyć można tu wiele rzadkich gatunków drzew takich jak np sosna czarna, jałowiec chiński, jesion pensylwański czy też daglezja zielona.
Drugi z parków jest ponad 100 lat młodszy i znajduje się od wschodniej strony na jasnogórskim zboczu. Znajdują się tu obecnie korty tenisowe wraz z pawilonem. Wokół stojącego tu pomnika Stanisława Moniuszki często gromadzą się tu szachiści, zarówno zapaleńcy jak i amatorzy, na swoich turniejach. W parku rośnie aż 1581 drzew i krzewów należących do 83 gatunków.
Aleja Najświętszej Maryi Panny
Jest to jedna z reprezentacyjnych i najlepiej rozpoznawalnych ulic, jakimi może poszczycić się Częstochowa. Biegnie ona od Kościoła św. Zygmunta aż do wspomnianych powyżej parków jasnogórskich. W ten sposób trakt ten łączy tereny starej i nowej Częstochowy. Przy ulicy tej od połowy XIX wieku powstało wiele eleganckich gmachów, w których mieściły się instytucje publiczne albo mieszkali miejscowi fabrykanci. Fasady budynków są tu bogato zdobione wykuszami, balkonami oraz innymi detalami. Poza drobnymi modernizacjami oraz niezbędnymi uzupełnieniami wynikającymi z upływu czasu, zabudowa alei zasadniczo nie zmieniła się do dnia dzisiejszego.
Kościół pw. Najświętszego Imienia Maryi
Kolejna świątynia, którą warto odwiedzić odwiedzając Częstochowę. Budynek wzniesiony został w latach 1859-1862 wraz z klasztorem z przeznaczeniem dla SS. Mariawitek. Wnętrze kościoła jest jednonawowe i wykonane w neogotyckim stylu oraz nie posiada wyodrębnionego prezbiterium. Kasetonowy strop pokrywają rozety a na ścianach można obejrzeć secesyjne malowidła w licznymi kwiatowymi motywami. Wewnątrz znajdują się także liczne obrazy namalowane przez znanych artystów. Na uwagę zasługuje umieszczony w głównym ołtarzu obraz Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny namalowany przez Rafała Hodziewicza. Jest tu także wiele prac Januarego Suchodolskiego i Piotra Le Brin’a. Znajdujące się na chórze organy swoją historią sięgają roku 1935.
Kościół św. Zygmunta
Jest to najstarszy kościół jaki posiada Częstochowa. Trójnawowy budynek z jedną wieżą powstał w XIV wieku. W swojej historii był kilkukrotnie przebudowywany, co odbiło się na jego późniejszym wyglądzie. Od 1783 roku kościół posiada dobudowaną fasadę z dwiema wieżami. Pierwotnie wokół świątyni znajdował się cmentarz, jednak został on z czasem zlikwidowany. W bezpośrednim sąsiedztwie stoi dwukondygnacyjna plebania oraz budynek dawniej należący do klasztoru zbudowany w XVII wieku, który posiada połączenie z kościołem na wysokości I piętra.
Archikatedra św. Rodziny
Jest to jeden z największych w całej Polsce neogotycki kościół zbudowany w początkach XX wieku. Jest to trójnawowy bazylikowy obiekt posiadający na przedniej elewacji dwie wieże, a także jedną wieżyczkę z sygnaturką. Kościół stoi przy Placu Jana Pawła II i zdecydowanie nie sposób go nie zauważyć, choćby ze względu na jego wielkość.
Kościół i cmentarz św. Rocha i św. Sebastiana
Starych kościołów nie brakuje, jednakże w tym przypadku świątynia ta jest wyjątkowa ze względu na znajdujący się przy niej cmentarz, który jest najstarszym w mieście. Usytuowany jest on pomiędzy ulicami św. Rocha i św. Sebastiana w bezpośrednim sąsiedztwie kościoła o tym samym wezwaniu. Cmentarz założono w latach 40 XVII wieku i początkowo był on wyłącznie katolicki. Z czasem, w połowie XIX wieku wydzielona została tam też część ewangelicka a 30 lat później także i prawosławna. Choć cmentarz jest stary to najstarszy zachowany nagrobek ma datę z 1849 roku. Miejsce to jest wyjątkowe także ze względu na spoczywające tu osoby. Spoczywają tu między innymi powstańcy, którzy polegli w III Powstaniu Śląskim, poetka Halina Poświatowska a także Ignacy Kozielewski.
Sam kościół także datowany jest na połowę XVII wieku, kiedy do uległa zniszczeniu podczas potopu szwedzkiego stojąca tu murowana kaplica. Odbudowany w 1680 roku jednonawowy barokowy kościół po przebudowach zyskał dodatkowe nawy boczne oraz trójdzielną fasadę o dwóch wieżach.
Kościół św Jakuba
To bez wątpienia jedna z najładniejszych wizualnie świątyń, jakimi może poszczycić się Częstochowa. Kościół wzniesiony został w XIX wieku jako cerkiew prawosławna na planie greckiego krzyża. Stoi przy Placu Biegańskiego, naprzeciwko obecnego budynku Ratusza. Tym co z pewnością zwróci uwagę są namalowane na ścianach kolejne stacje Drogi Krzyżowej stworzone w konwencji bizantyjskiej.
Ratusz – Muzeum Częstochowskie
Kolejny zabytkowy budynek, tym razem jednak niesakralny. Obiekt wzniesiono w 1828 roku jako siedzibę władz miasta jako pamiątkę powstania nowej Częstochowy. Odbyło się to zaledwie dwa lata po formalnym połączeniu się obu dawnych części w jeden organizm. Ratusz ulokowano wzdłuż przebiegu poprzecznej osi centralnego placu w mieście co nie było często spotykane. Obiekt posiadał od początku 2 kondygnacje. W 1908 roku został rozbudowany. Wówczas powstała okrągła centralna wieża oraz dwa boczne pawilony. Za wyjątkiem strony frontowej cały obiekt był i jest nadal otoczony rozległym ogrodem. Parter budynku przeznaczony był na urzędy, piętro natomiast służyło prezydentowi miasta jako mieszkanie. W prawym pawilonie ulokowano więzienie, natomiast lewy przeznaczony był dla wojska, na mieszkania dla oficerów. Aktualnie dawny budynek ratusza jest siedzibą Muzeum Częstochowskiego.
Dom Frankego i inne zabytkowe kamienice
Ta ciekawa eklektyczna kamienice ewidentnie wzorowana jest na wielkomiejskiej architekturze berlińskiej oraz wiedeńskiej. Od swojego powstania do dziś łączy w sobie funkcje mieszkalne z usługowo-handlowymi.
Częstochowa słynie z zabytkowych kamienic i Dom Frankego na rogu ulicy Wilsona i I Alei nie jest jedyny. Zwiedzając stare centrum miasta warto zobaczyć też kamienicę kupiecką na roku ulicy Kościuszki oraz II Alei. Oprócz nich na szczególną uwagę zasługuje cała ulica 7 Kamienic, gdzie malutkich kamieniczek jest dużo więcej.
Plac Daszyńskiego
Jeden z najlepiej rozpoznawalnych placów w Częstochowie. Znajduje się przed wspomnianym wcześniej kościołem św. Zygmunta. Jest to dobre miejsce widokowe do podziwiania panoramy miasta. Patrząc z placu w kierunku wlotu ulicy Krakowskiej widać między innymi Archikatedrę św. Rodziny, która także została już opisana w jednym z wcześniejszych akapitów.
Stary Rynek
Plac, który był dawniej centrum miasta Stara Częstochowa. W epoce średniowiecza było to miejsce, w którym przecinały się liczne handlowe szlaki. W tym miejscu stał między XV a XIX wiekiem stary ratusz, który spłonął doszczętnie w pożarze w roku 1812. Dziś miejsce gdzie stał zaznaczone jest tylko w formie obrysu jego dawnych fundamentów na powierzchni rynku. Stary Rynek jako taki zachował oryginalny układ swojej północnej oraz wschodniej pierzei. Podczas zwiedzania czy nawet zwykłego spaceru po placu warto zwrócić uwagę na kamienice nr 21 i 23 wzniesione w XVIII wieku, powstałą na początku XX wieku kamienicę z numerem 14 oraz także budynek dawnej karczmy z XVII wieku figurujący dziś pod adresem Mirowska 4.
Złota Góra i inne dawne kamieniołomy
To charakterystyczne wzniesienie znajduje się na Szlaku Orlich Gniazd naprzeciwko Jasnej Góry. Formacja zbudowana jest z wapienia, który swego czasu był tu często używany jako materiał budowlany. Z wydobywanego tu surowca powstały liczne budynki, którymi dziś szczyci się Częstochowa. Obecnie wyrobisko i kamieniołom znajdujący się niegdyś na białych stokach jest już nieczynny i stanowi wyłącznie historyczną atrakcję turystyczną. Dodatkowego uroku temu miejscu dodaje piękna i szeroka panorama jak i lśniące pod wpływem odbijanego światła słonecznego zbocza.
Złota Góra leży w dzielnicy Zawodzie i jest jednym z kilku miejsc skąd wydobywano wapień i inne surowce. Z powodu dużej uciążliwości dla mieszkańców eksploatacja została jednak bezterminowo wstrzymana. Oprócz Złotej Góry w Częstochowie działają jeszcze cztery inne kamieniołomy: Adam, Calcium, Emilia oraz największy z nich Saturn, który z pewnością na każdym zrobi duże wrażenie.
Muzea i co jeszcze trzeba zobaczyć, czyli kultura, sztuka nauka i rozrywka w Częstochowie
Gdy już obejrzymy główne historyczne atrakcje możemy wyruszyć muzealnym szlakiem. Częstochowa ma ich bowiem całkiem sporo więc niezależnie od zainteresowań czy indywidualnych preferencji z pewnością znajdziesz coś dla siebie. Oto najlepiej znane z nich.
Dom Poezji czyli Muzeum Haliny Poświatowskiej
Dawny dom Haliny Poświatowskiej, odbudowany w 2006 roku jest dostępny mieszkańcom i turystom jako Dom Poezji. Jest to muzealna ekspozycja poświęcona wybitnej poetce, która jest też miejscem spotkań pisarzy, poetów oraz innych związanych z literaturą osób. Sale muzealne zostały tu zaaranżowane w różnej kolorystyce, a całość ekspozycji ma multimedialny charakter. Z głośników można podczas zwiedzania usłyszeć oryginalny głos poetki, a na ekranach można oglądać zdjęcia z różnych okresów jej życia. W gablotach możemy podziwiać między innymi wydania jej książek. Kustoszem muzeum został brat zmarłej przedwcześnie poezji Zbigniew Myga.
Multicentrum „ZODIAK” – Park im. S. Staszica
Miejsce stworzone dla mieszkańców oraz kadry nauczycielskiej, gdzie mogą oni odkrywać nowe drogi oraz sposoby edukacji. W Multicentrum można poznać cały proces technologiczny, który towarzyszy wytworzeniu pieczywa. Można tu poznać złożone procesy i mechanizmy rządzące otaczającymi nas codziennymi przedmiotami, w tym na pozór skomplikowanymi urządzeniami. To tylko niektóre przykłady tego, co tu zobaczymy. Dzięki temu wiele zjawisk i procesów od produkcji żywności po obsługę codziennych urządzeń staje się bardziej przystępne i zrozumiałe. Atrakcyjności budynkowi dodaje zagadkowe, astronomiczne wnętrze zachęcające do odwiedzin i uczestnictwa w prowadzonych tu zajęciach.
Willa Generała
Ten znajdujący się przy alei Wolności 30 modernistyczny budynek pochodzi z początku XX wieku. Powstał na należącym wówczas do Wielkiego Księcia Michała Romanowa terenie i jest otoczony urokliwym ogrodem. W późniejszym czasie budynek stał się cywilną siedzibą Biura Wystaw Artystycznych, później także miejskiego Wydziału Kultury i Sztuki. Po przeprowadzonym w 2011 roku remoncie willa stała się własnością Muzeum Częstochowskiego. Obecnie znajdują się w nim Ośrodek Dokumentacji Dziejów Częstochowy, Dział Archeologii oraz Centrum Promocji Młodych.
Muzeum Zapałek
Jest to jedno z najciekawszych miejsc, jakim Częstochowa może się pochwalić przez przyjezdnymi. Placówka działa w powstałym w 1882 roku budynku, gdzie mieściła się pierwsza fabryka zapałek na polskiej ziemi. W ramach ekspozycji zobaczyć możemy między innymi zabytkową linię produkcyjną a także dwie stałe ekspozycje w dwóch odrębnych salach. Należy nadmienić, że jest to jedyne na skalę europejską muzeum produkcji zapałek. Muzeum zapałek powołano do istnienia w 2002 roku po tym jak Częstochowskie Zakłady Przemysłu Zapałczanego znalazły się na liście zabytków. Wtedy maszyny ostatecznie stanęły, produkcja ustała a zamiast pracowników na hali pojawili się turyści. Muzeum jest częścią Szlaku Zabytków Techniki w Województwie Śląskim.
Częstochowa i jej własny Park Miniatur
Znajdujący się przy ulicy złotej Park Miniatur Sakralnych to coś co z pewnością warto zobaczyć. Ma on w sobie coś niezwykłego. Na trasie około 1,5 km można zobaczyć wykonane w skali 1:25 wierne repliki 17 najważniejszych chrześcijańskich budowli. W tym nietypowym parku rozrywki każdy może poczuć się niczym Guliwer w krainie liliputów. Wśród miniatur zobaczymy między innymi Bazylikę w Fatimie, w Lourdes, na Lateranie, Kościół w Medjugorje, Bazylikę w Betlejem i inne. Najmłodsi mogą miło spędzić czas w parku trampolin z dmuchańcem i basenem z kulkami. Jest tu też Autodrom, Salon Gier oraz Park Linowy dla miłośników tej formy aktywności. W 2013 roku atrakcje parku wzbogacił rekordowy 14 metrowy pomnik Papieża-Polaka.
Muzeum monet i medali Jana Pawła II
To tematyczne muzeum poświęcone polskiemu papieżowi mieści się przy ulicy Jagiellońskiej około 5 kilometrów od Jasnej Góry. Jest ono wyrazem prywatnego hołdu złożonego Janowi Pawłowi II przez prywatnego kolekcjonera Krzysztofa Witkowskiego. W udostępnionej ekspozycji można zobaczyć około 5,5 tysiąca eksponatów, w tym liczne monety i medale. Prezentowane są one w specjalnych gablotach. Najstarszy z eksponatów jest przebitką monety z 1932 roku, najmłodszy zaś to moneta zawierająca wizerunek papieża z roku 2011. Poszczególne eksponaty wykonane się z różnych materiałów, w tym cennych kruszców. Znajdziemy tu przedmioty ze złota, srebra, brązu, mosiądzu i kryształu, ale także takie wykonane z porcelany, wypalanej gliny albo węgla. Podczas zwiedzania można także obejrzeć filmy o Janie Pawle II albo zobaczyć komputerową animację poświęconą jego pielgrzymkom.
Częstochowa ma też swoje planetarium
Jeśli jesteśmy już w Częstochowie, to na pewno nie można wyjechać stąd bez odwiedzenia tutejszego planetarium. Wizyta dostarczy z pewnością wielu ciekawych informacji, a dla miłośników astronomii będzie spełnieniem marzeń. Planetarium łączy w przystępny sposób rozrywkę z edukacją. W ramach projekcji można odbyć zadziwiającą podróż w przeszłość i przyszłość Wszechświata nie ruszając się z miejsca. Nie brakuje tu atrakcji zarówno dla dzieci jak i dorosłych. Planetarium wyposażone jest w jedyny na chwilę obecną cyfrowy projektor w kraju – Digistar 3. Za jego pomocą na kopule wyświetlane są takie filmy jak Znaki na Niebie, Cuda wszechświata albo Tajemnica gwiazdy betlejemskiej.
Tereny zielone i rekreacyjne w Częstochowie i okolicach
Jeśli podczas pobytu w mieście będziesz potrzebować chwili oddechu zawsze możesz udać się do któregoś z parków na terenie miasta jak i tuż przy jego granicy. Częstochowa ma w tym względzie kilka interesujących propozycji.
Promenada Czesława Niemena
Ta prawie 2 kilometrowa szeroka aleja sprzyja różnego rodzaju aktywnościom oraz spotkaniom. Leży w dzielnicy Północ i składa się z traktu pieszego oraz ścieżki rowerowej. Ponadto wzdłuż promenady ulokowane są liczne boiska, place zabaw, bary oraz amfiteatr. Jest to więc miejsce idealne aby rodzinnie spędzić tu wolny czas.
Lasek Aniołowki
Ten sztuczny leśny kompleks powstał po zalesieniu terenu dawnego poligonu wojskowego. Proces ten zachodził stopniowo przez wiele lat, aż w końcu powstał tu leśny park. W ramach prac wytyczono i utwardzono tu ścieżki dla pieszych przy których co jakiś czas ustawione zostały ławki. Są też tu wyznaczone miejsca, gdzie bezpiecznie można rozpalić ognisko i spotkać się na popularnym pieczeniu kiełbasek. Dla zainteresowanych utworzona została ścieżka dydaktyczna o tematyce leśnej fauny i flory a chętni mogą podrasować swoją kondycję na ścieżce zdrowia wyposażonej w przyrządy do ćwiczeń.
Park Lisiniec
Ten park to kolejna propozycja na naszej liście. Na jego terenie znajdują się trzy antropogeniczne zbiorniki wodne Adriatyk, Bałtyk, Pacyfik. Wszystkie powstały na skutek zalania dawnych glinianek. Władze miasta mają w planach stworzenie na tym terenie w przyszłości miejskiego aquaparku. Miejsce to jest idealne, aby ochłodzić się w letnie upalne dni.
Aleja Brzozowa
Aleja ciągnie się na odcinku około 2,6 km w dzielnicy Parkitka. Jest ona pomnikiem przyrody powstałym w celu ochrony brzozy brodawkowej, gatunku, który gdzie indziej występuje coraz rzadziej. Wzdłuż alei rośnie 385 drzew tego gatunku, z których większość ma około 60 lat.
Warta
Rzeka płynąca przez miasto jest trzecią najdłuższą w kraju. Odcinek na terenie miasta Częstochowa płynie przez malownicze okolice, zwłaszcza te we wschodniej części miasta czyli Zawodzie-Dąbie i Mirów. Są to miejsca pełne uroku, gdzie można spędzić czas na łonie przyrody i odpocząć podziwiając piękno okolicznej przyrody. Rzeka płynie tu krętym korytem i w wielu miejscach tworzy zakola. Wybierając się tutaj należy pamiętać, że jest to teren unikatowy i niezwykle cenny z przyrodniczego punktu widzenia, w związku z czym po swoim pobycie trzeba pozostawić go w pierwotnym, nienaruszonym stanie.
Ruiny zamku w Olsztynie
Ruiny leżą już poza miastem i co prawda nie jest to dziewiczy przyrodniczy teren, niemniej jednak odpocząć od miejskiego zgiełku można i tutaj. Ta nieduża, oddalona o 14 km od miasta wioska przyciąga znajdującymi się na jej terenie ruinami starego zamku królewskiego. Są one jednym z najładniejszych na Szlaku Orlich Gniazd oraz jednym z największym na tej turystycznej trasie obiektów do obejrzenia. Szlak ma swój początek na Starym Rynku i jest sam z siebie pewną opcją, jeśli chodzi o planowanie trasy na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Jest to szlak cieszący się niezmiennie ogromną popularnością spośród wszystkich w Polsce. Łącznie liczy on 163,9 km długości i na mapie oznaczony jest czerwonym kolorem. Na jego trasie, biegnącej między Krakowem a Częstochową zobaczyć można niejedne ruiny jurajskich zamków oraz budowanych na skałach warowni. Znajdujący się w podczęstochowskim Olsztynie zamek jest pierwszym na szlaku, jeśli Częstochowa jest dla nas punktem początkowym całej wyprawy. Zamek jest niewątpliwie bardzo atrakcyjny wizualnie i majestatycznie góruje nad okolicą z lokalnego szczytu. Można go bez problemu zwiedzać, gdyż jest to obiekt udostępniony i otwarty dla turystów.
Historyczne miasto jakim jest Częstochowa przyciąga na wiele sposobów ludzi o różnorakich zainteresowaniach. Oferuje wiele możliwości spędzenia wolnego czasu i wiele turystycznych tras do zwiedzania. Spośród wielości propozycji każdy, kto odwiedza to miasto z pewnością wybierze takie, które najbardziej mu odpowiadają. Planując zwiedzanie można sugerować się miejscami zawartymi w niniejszym opracowaniu, lecz równie dobrze na trasie mogą znaleźć się zupełnie inne. To Ty, Czytelniku decydujesz i wybierasz. Kreśląc mapę zwiedzania w oparciu o własne indywidualne kryteria i preferencje masz gwarancję, że wizyta będzie udana a Częstochowa i jej atrakcje na długo pozostaną w Twojej pamięci.